جایگاه زبان و چاپ متون دینی فارسی در قرن ‌‌نوزدهم شبه‌قارة هند؛ خیزش اردو

author

مهرداد رمضان‌‌نیا دکترای تاریخ ، عضو پیوسته انجمن ایرانی تاریخ

Abstract:

پیدایش فنّاوری جدید چاپ دسترسی عامۀ ‌‌مردم به اطلاعات و گردش سریع‌‌تر آن را امکان‌پذیر کرد. معیار‌‌سازیِ زبان‌‌های بومی برخاسته از چاپ‌‌ امری پذیرفته شده است که آگاهی هویتیِ جدیدی را میان گروه‌‌های اجتماعی سبب می‌شود. تا پیش از سال 1837 م/ 1253 ق، فارسی زبان رسمیِ حقوقی ـ دیوانی، بازرگانی، و فرهنگی شبه‌قاره بود و نخبگان هندو و مسلمان از آن استفاده می‌کردند و نیز زبان نوشتاریِ مسلمانان هندی برای مقاصد دینی بود. بعضی افول فارسی و خیزش اردو را به سیاست‌‌های زبانی استعماری نسبت می‌‌دهند و برخی دلایل دیگری را مد نظر دارند. ورود چاپ به بنگال و سپس هند (1870 م/ 1287 ق) و درک قدرت آن از سوی علمای مسلمان به استفادۀ ‌‌گسترده از چاپ و تأسیس چاپ‌‌خانه‌‌ها به‌‌ویژه در نیمۀ ‌‌شمالی هند انجامید و توجه به مخاطبان بیش‌تر، آن‌‌ها را به ‌‌سمت «زبانِ مردم» (در این مقاله اردو) سوق داد. مقاله سعی در نشان‌دادن این چرخش زبانی (از فارسی به اردو) در بافتار جامعۀ ‌‌چندزبانیِ هندِ قرن ‌‌نوزدهم دارد که درنهایت، همچون عامل دیگری، به تضعیف جایگاهِ زبان فارسی در برابر گسترش زبان اردو، که رفته‌رفته خود را به‌مثابۀ هویت دینی ـ زبانی ِجدید مسلمانانِ شبه‌قاره‌‌ تقویت می‌‌کرد، انجامید.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

جایگاه زبان و چاپ متون دینی فارسی در قرن نوزدهم شبه قاره هند؛ خیزش اردو

پیدایش فنّاوری جدید چاپ دسترسی عامۀ مردم به اطلاعات و گردش سریع تر آن را امکان پذیر کرد. معیار سازیِ زبان های بومی برخاسته از چاپ امری پذیرفته شده است که آگاهی هویتیِ جدیدی را میان گروه های اجتماعی سبب می شود. تا پیش از سال 1837 م/ 1253 ق، فارسی زبان رسمیِ حقوقی ـ دیوانی، بازرگانی، و فرهنگی شبه قاره بود و نخبگان هندو و مسلمان از آن استفاده می کردند و نیز زبان نوشتاریِ مسلمانان هندی برای مقاصد دینی ب...

full text

جایگاه زبان و چاپ متون دینی فارسی در قرن نوزدهم شبه قارة هند؛ خیزش اردو

full text

سهم زبان اردو در همگرایی مسلمانان شبه قاره هند پیش از تجزیه

تا چندین سده پس از ورود مسلمانان به شبه قاره هند، زبان‌های عربی و فارسی به‌ترتیب زبان دینی و دیوانسالاری مسلمانان بودند. البته نفوذ و گسترش زبان فارسی در این سرزمین در دوره اسلامی، با هیچ زبان دیگری قابل مقایسه نیست. با این‌حال این زبان‌ها با زبان‌های محلی و عمومی رایج در مناطق مختلف هند نیز در ارتباط بودند و میان آنها داد و ستد و وام‌گیری وجود داشت. برخی از زبان‌های محلی عناصری از زبان‌های فا...

full text

جایگاه اتین مارک کاترمر در ایران شناسی فرانسة قرن نوزدهم

None

full text

نقش روزنامه‌‌های فارسی چاپ هند در انقلاب مشروطۀ ایران

انقلاب مشروطیت ایران تحت‌تأثیر عوامل مختلفی شکل گرفت. یکی از این عوامل تأثیر روزنامه‌های فارسی زبان خارج از ایران بود. روزنامه‌ها به عنوان یک وسیله ی ارتباط جمعی در آن زمان دارای نفوذ بسیار زیادی گردیدند. روزنامه‌هایی که در خارج از ایران و به خصوص هندوستان چاپ می‌شد، توسط روشنفکران مترقی و انقلابی اداره می‌شد. آن ها از وضع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی دولت قاجار انتقاد می‌کردند و با نوشتن مقالاتی ...

full text

نشست میراث زبان فارسی در شبه‌قارۀ هند

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

پژوهشنامه تاریخ اجتماعی و اقتصادی

volume 1 issue 2

pages 67- 88

publication date 2013-03-16

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

زبان فارسی نشر/ چاپ کتب فارسی اصلاح‌‌گرانِ دینی مسلمانِ هند زبان اردو ترجمۀ متون دینی اسلامی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com